Βασικοί κάνονες για την ηγεσία

Υπάρχουν τρεις βασικές θέσεις όσον αφορά την ηγεσία:

• Έλεγχος ή αδιαμβισβήτητη πρόσβαση σε σημαντικούς πόρους.
• Προληπτική παρέμβαση.
• Ικανότητα να ελέγχουμε, να κατευθύνουμε ή να αποτρέπουμε την συμπεριφορά των άλλων.
  

Το να συμπεριφέρεται κάποιος σαν αρχηγός, σημαίνει ότι πρέπει να εκφράζεται έχοντας κατά νου την ευτυχία του σκύλου!-δηλαδή η συμπεριφορά μας πρέπει να είναι αυτή ενός ζώου ανώτερου σε ιεραρχία. Κάθε σκύλος έχει διαφορετικά κριτήρια όσον αφορά το τι σημαίνει να έχει κάποιος αρκετές ικανότητες για να είναι ο αρχηγός. Οι προσδοκίες του καθώς μεγαλώνει και ωριμάζει μπορεί επίσης να αλλάζουν αρκετά, απαιτώντας και από εσάς να αλλάζετε την προσέγγιση σας.
Κατεύθυνση, έλεγχος και αποτροπή (διόρθωση) συμπεριφορών.
Σύμφωνα με το τρόπο που οι σκύλοι βλέπουν τα πράγματα, μόνο κάποιος που έχει κερδίσει τον σεβασμό τους, έχει το δικαίωμα να κατευθύνει, να ελέγχει και να αποτρέπει (διορθώνει) την συμπεριφορά ενός άλλου σκύλου. Αν το δούμε και ανάποδα, αυτό σημαίνει ότι αν δεν μπορείτε να κατευθύνετε, να ελέγξετε και να αποτρέψετε την συμπεριφορά του σκύλου σας (ειδικά σε κρίσιμες καταστάσεις ή στιγμές ενθουσιασμού), ο σκύλος κάνει σαφές ότι δεν σας θεωρεί ανώτερο σε ιεραρχία. Αυτό είναι ένα αναμφισβήτητο σημάδι ότι η στάση σας ως αρχηγού είναι ανεπαρκής για τον σκύλο αυτό (ίσως όμως να είναι επαρκής για έναν άλλο σκύλο με διαφορετική προσωπικότητα).
Ο σκύλος σας θα σας ανταποδώσει στο ακέραιο τον σεβασμό που του έχετε εμπνεύσει, ούτε λιγότερο, ούτε περισσότερο. Και συνεχώς θα τον επαναπροσδιορίζει. Αν αρχίσετε να φέρεστε άτσαλα, χωρίς συνέπεια θα μειώνεται ο σεβασμός του. Γίνετε σαφείς και θα ανταποκριθεί ανάλογα.
Στον κόσμο των σκύλων, δεν είστε ισόβιος αρχηγός, επειδή σας ‘ψήφισε' μια φορά, αντίθετα κερδίζετε το σεβασμό τους καθημερινά. Όσο πιο έξυπνο, γεμάτο αυτοπεποίθηση και φιλόδοξο είναι ένα σκυλί, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες υπάρχουν να προσέξει άμεσα έστω και πολύ μικρές αλλαγές στην συμπεριφορά σας, οποιαδήποτε στιγμή και να δοκιμάζει τακτικά τόσο εσάς όσο και τους κανόνες που έχετε θέσει. Αυτός είναι και ο λόγος που όταν προκύπτουν συμπεριφορές που αλλάζουν την συμπεριφορά μας προκαλούν νέες συμπεριφορές στον σκύλο, δοκιμάζει να δει πως μεταφράζονται αυτές οι αλλαγές στη δική του ζωή. (Οι αλλαγές αυτές μπορεί να είναι από απλά πράγματα όπως ότι βιαζόμαστε, μια μετακόμιση, μια αλλαγή δουλειάς μέχρι και πιο σημαντικές αλλαγές.)
Η βασική υπακοή είναι σημαντική αφού βοηθάει τον σκύλο να καταλάβει ότι μπορούμε να ελέγξουμε και να κατευθύνουμε την συμπεριφορά του. Κάτι που θα του διδάξουμε και με τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τα πράγματα που θεωρεί σημαντικά (διαχείριση πόρων). Βέβαια, πρέπει να κερδίσετε τον σεβασμό και επομένως το δικαίωμα να ελέγχετε την συμπεριφορά του σκύλου. Αν δεν έχετε τον έλεγχό του σε ήρεμες στιγμές -όπως τα γεύματα ή το παιχνίδι με την μπάλα ή ακόμα και όταν κάνετε έναν περίπατο (σας τραβάει;)- σας εγγυώμαι ότι δεν πρόκειται να σας ακούσει όταν συμβαίνει κάτι που θεωρεί σημαντικό (όπως μια γάτα που πετάγεται ξαφνικά στο δρόμο σας ή κάποιος που κάνει τζόκιγκ, η εμφάνιση ενός άλλου σκύλου ή ενός επισκέπτη στην πόρτα του σπιτιού μας κ.ά.) Εξασκήστε τον αυτοέλεγχο του σκύλου και την βασική υπακοή συχνά, σε κάθε πιθανό μέρος και με εσάς σε κάθε πιθανή θέση. Φερθείτε σαν αρχηγός και κερδίστε τον σεβασμό.
Προληπτική παρέμβαση
Ένας καλός ηγέτης είναι παρατηρητικός, προστατευτικός και ενεργεί άμεσα για να προλάβει καταστάσεις. Όταν είστε με τον σκύλο σας, να είστε πραγματικά μαζί του. Παρατηρήστε πώς αντιδρά στον κόσμο γύρω του. Σκεφτείτε από πριν πώς θα αντιδράσετε σε μια περίπτωση που ξέρετε οτι μπορεί να δημιουργηθεί πρόβλημα. Να είστε αυτός που ο σκύλος μπορεί να βασιστεί ότι και αν συμβεί. Σκεφτείτε τον σκύλο σας σαν ένα καλεσμένο στην οικογενειακή σας συγκέντρωση που δεν είναι σίγουρος ποιος είναι ο σωστός τρόπος να φερθεί. Αν ήσασταν υπεύθυνοι για έναν τέτοιο καλεσμένο, τι θα κάνατε; Δεν θα τον παρατηρούσατε προσεκτικά, ώστε να προλάβετε καταστάσεις που ίσως χρειαζόταν την βοήθεια σας ή να αποφύγετε καταστάσεις που θα δυσκολευόταν να ανταπεξέλθει;
Πώς ξέρουμε ότι η στάση μας ως αρχηγού είναι επαρκής;
Όταν μπορούμε να ελέγχουμε ή να έχουμε πρόσβαση σε κάθε σημαντικό πόρο, χωρίς ο σκύλος να αντιδρά  ΚΑΙ
Ο σκύλος μας επιτρέπει να ελέγχουμε, να κατευθύνουμε και να αποτρέπουμε την συμπεριφορά του σε κρίσιμες ή ενθουσιώδεις στιγμές. ( Δεν μετράνε οι ήρεμες στιγμές που μοιραζόμαστε μόνοι με τον σκύλο μας, ΜΕΤΡΑΝΕ οι στιγμές που έχουμε τον έλεγχο όταν πετάγετε μια γάτα, χτυπάει το κουδούνι ή μπαίνει σπίτι μας ένας επισκέπτης) ΚΑΙ
Ο σκύλος σας έχει εμπιστοσύνη ότι θα επέμβετε, όταν είναι απαραίτητο, για να τον προστατέψετε από άλλους σκύλους ή ανθρώπους, και είναι πρόθυμος να πειθαρχήσει στις εντολές σας σε αυτές τις περιπτώσεις.
Αν αντιμετωπίζετε δυσκολίες σε κάποια από τα παραπάνω, μάλλον χρειάζονται αλλαγές στο μοντέλο ηγεσίας που εφαρμόζετε. Ένας εύκολος τρόπος χωρίς να χρειαστεί να έρθετε σε ‘αντιπαράθεση' με τον σκύλο σας είναι να κερδίσετε τον σεβασμό του με τον σωστό έλεγχο των πόρων του.
Πώς να επανακτήσετε τον έλεγχο των πόρων.
Τί είναι σημαντικό για τον σκύλο σας; Φτιάξτε μια λίστα με 5-10 πράγματα που ο σκύλος σας θεωρεί σημαντικά. Αυτά μπορεί να είναι φαγητό, παιχνίδι, η προσοχή σας, το παιχνίδι μαζί σας, σημεία ξεκούρασης, βόλτα με τα πόδια ή το αυτοκίνητο κ.α. Αν είστε τυχερός είναι πολύ πιθανό να είστε και εσείς στη λίστα! Μην χάνετε τον χρόνο τον δικό σας και του σκύλου σας, προσπαθώντας να ελέγξετε πράγματα που δεν είναι σημαντικά για αυτόν.

Τί μπορείτε να ζητήσετε από τον σκύλο σας; Κάντε μια λίστα ΟΛΩΝ των συμπεριφορών, που ο σκύλος σας ξέρει να εκτελεί -εντολές ή τρίκ. Σε αυτή τη λίστα θα βασίζεστε για να ζητάτε από τον σκύλο σας να εκτελέσει μια ή περισσότερες συμπεριφορές, που πρέπει να τις εκτελεί γρήγορα, με μια ήρεμη δική σας εντολή. Η εκτέλεση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί, πριν εσείς προσφέρετε τον πόρο-ανταμοιβή που έχετε αποφασίσει. Για να έχει ο σκύλος σας πρόσβαση σε οποιοδήποτε πόρο, επιμείνετε να σας ‘δώσει' κάτι πριν του τον προσφέρετε.
Ένα απλό ‘κάτσε' ή ‘ξάπλα', είναι ένα βασικό σημείο για να ξεκινήσετε, όμως καθώς οι ικανότητες του σκύλου θα σας το επιτρέπουν, κάντε το σκυλί να δουλέψει πιο σκληρά. Συνδυάστε δύο-τρείς συμπεριφορές, χωρίς να είστε προβλέψιμοι. Πολλοί ιδιοκτήτες μένουν στο κάτσε και στο ξάπλα χωρίς να προχωρούν σε εντολές μεγαλύτερων απαιτήσεων, ακόμα και όταν οι ικανότητες των σκύλων αυξάνονται. Θυμάστε πόσο ενθουσιάστηκε η μητέρα σας όταν καταφέρατε να γράψετε για πρώτη φορά το όνομα σας; Τώρα πια όμως όλοι το θεωρούν δεδομένο και περιμένουν από εσάς πολλά περισσότερα. Το να ζητάτε από έναν έξυπνο σκύλο, απλώς να κάθεται είναι σαν να ζητάτε από τον Bill Gates να καθίσει προσφέροντας του 100$, του ζητάτε κάτι που δεν έχει νόημα.
Ζητήστε από τον σκύλο πράγματα που θα τον κάνουν να σκεφτεί, να είναι ανάλογα βέβαια με τις μέχρι τώρα δυνατότητες του. Αυτό θα ακονίσει το μυαλό του, θα τον κάνει να συγκεντρωθεί και να έχει την προσοχή του στραμμένη πάνω σας. Ζητήστε του να εκτελέσει μια οποιαδήποτε ή όλες τις συμπεριφορές  και τα τρίκ που γνωρίζει, με διαφορετική όμως και απρόβλεπτη σειρά κάθε φορά.
Ο σκοπός είναι να έχετε όχι μόνο την συνεργασία αλλά και την προσοχή του σκύλου και όχι μια αυτόματη αντίδραση που δεν απαιτεί καθόλου σκέψη από μεριάς του.
Μην επιβραβεύετε τις "κοιλιές".Ορίστε μια βάση αποδεκτών συμπεριφορών και τηρήστε την πιστά. Αν θέλετε ο σκύλος να καθίσει σε 2'', τότε μην δέχεστε ΚΑΝΕΝΑ κάτσε που θα εκτελείτε πιο αργά από αυτό. Το να είστε συνεπής αποτελεί ένα μεγάλο μέρος του να είστε ηγέτης. Ένα έξυπνο σκυλί θα προσπαθήσει, με όλους τους τρόπους να δει αν θα δεχτείτε πιο αργές εκτελέσεις, αυτή άλλωστε η ιδιότητά του είναι που σας έφερε και τους δύο εδώ που είστε.
Η συνέπεια μετράει.Να επιμένετε. Το σκυλί σας βλέπει σαν αρχηγό 24 ώρες το 24ωρο. Δεν θα καταλάβει ότι ο λόγος της ασυνέπειας σας είναι το ενοχλητικό αφεντικό σας, τα νομικά προβλήματα που αντιμετωπίζετε ή το προεμμηνορροικό σας σύνδρομο, και δεν θα σας δικαιολογήσει. Πιστεύει αυτό που του λέτε κάθε φορά.
Κρίμα
Αν το σκυλί εκτελεί λάθος ή πιο αργά από ότι θέλετε, μπορείτε να επαναλέβετε την εντολή, να δοκιμάσετε ξανά, ακόμα και να τον βοηθήσετε ήρεμα ή να τον ενθαρρύνετε ή να τον καλοπιάσετε με γλυκόλογα. ΜΗΝ τον ανταμοίψετε όμως, αν δεν εκτελέσει σωστά. Άν ο σκύλος συνεχίζει να μην ανταποκρίνετε, απομακρυνθήτε ήρεμα και αποκλείστε του την πρόσβαση στην πολυπόθητη ανταμοιβή. Αυτό μπορεί να σημαίνει να βαλέτε το μπωλ με το φαγητό που θα του δίνατε ξανά στο ψυγείο, και να φύγετε για μερικά λεπτά, πριν του το ξαναζητήσετε με όμορφο τρόπο. Μπορεί να σημαίνει να αποκρυνθείτε από την πόρτα που θα ανοίγατε για να τον πάτε βόλτα, αν ακολουθούσε σωστά τους κανόνες σας. Μπορεί να σημαίνει να σταματήσετε το παιχνίδι μαζί του. Δοκιμάστε ξανά μετά από μερικά λεπτά για να δείτε αν το σκυλί είναι πιο πρόθυμο να συνεργαστεί, αλλά προσοχή: ΕΣΕΙΣ πρέπει να είστε αυτοί που διαλέγετε να ξαναρχίσετε και όχι να υποκύψετε στις πιέσεις του σκύλου.
Παραμείνετε ήρεμοι.
Δεν χρειάζεται να είστε σκληροί, να θυμώνετε ή γίνεστε εριστικοί. Απλώς τραβήξτε μια ξεκάθαρη γραμμή από την συμπεριφορά του σκύλου προς την συνέπειά της - "Άν κάνεις αυτό θα συνβεί αυτό". Για παράδειγμα ζητάτε από τον σκύλο να ξαπλώσει πριν του πετάξετε το μπαλάκι του και αρνείται. Εντάξει, το παιχνίδι τελείωσε. Βάλτε το μπαλάκι στην τσέπη και απομακρυνθείτε για λίγο (5-15'' ίσως και περισσότερο, εξαρτάται από την κατάσταση και την συμπεριφορά του σκύλου). Αυτό που θα καταλάβει είναι: "Άν δεν συνεργαστείς, δεν παίζω μαζί σου".
Κερδίστε το Όσκαρ.
Όταν είναι απαραίτητο, γίνετε δραματικοί στις αντιδράσεις σας- υποκριθείτε τον σοκαρισμένο ή βαθιά απογοητευμένο με τις λάθος συμπεριφορές του σκύλου, ενθαρύνετέ το γλυκά αν είναι σχεδόν σωστό και όταν είναι αδιάφορος κάντε πολύ δραματικές τις αποχωρήσεις σας. Συχνά οι χειριστές σκύλων χρησιμοποιούν αυτή την μέθοδο, αλλά το παρακάνουν, δίνοντας τόσο συγκεχυμένες πληροφορίες στον σκύλο, που δυσκολεύεται να καταλάβει την διαφορά ανάμεσα στο σωστό και το λάθος. Η σκληρότητα και ο θυμός δεν χρειάζονται, αλλά το να δείχνετε ξεκάθαρα τον ενθουσιασμό ή την απογοήτευση σας βοηθάει τον σκύλο να καταλάβει καλύτερα την όλη κατάσταση.
Εκπαιδεύστε τον σκύλο.Όσο περισσότερα μαθαίνει ο σκύλος σας, τόσο περισσότερους τρόπους διαθέτει να συνεργαστεί μαζί σας. Εξασκείστε τις εντολές που ήδη ξέρει, και προσθέτετε συνεχώς καινούργιες. Περισσότερα τρίκ για παράδειγμα, του δίνουν την δυνατότητα να έχει περισσότερες ευκαιρίες να φέρεται σωστά για να κερδίσει αυτό που θέλει. Η εκπαίδευση είναι επικοινωνία, και η επικοινωνία είναι απαραίτητη σε κάθε υγιή σχέση. Πέρα από αυτό η εκπαίδευση είναι διασκέδαση για όλους!